DALI Karartmanın Tanıtımı ve Avantajları ve Dezavantajları
DALI son derece esnektir ve kolay kablolama ile ayrı ayrı kontrol edilebilen farklı gruplar oluşturmayı mümkün kılar. DALI'nin esnekliği, kurulum ve devreye alma için özel bilgi gerektirmesini de beraberinde getirir. DALI, kızılötesi varlık sensörleri ve ışık sensörleri gibi kontrol cihazlarında daha kolay devreye alma ve daha fazla esneklik sağlayan çift yönlü bir protokoldür.
DALI adı, Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü'nün kısaltmasıdır. DALI, dijital bir aydınlatma protokolüdür ve çoğunlukla genel aydınlatma için kullanılır. DALI, tıpkı İngilizce'nin insanlar için bir dil olması gibi, kontrol cihazları ve armatürler için bir dildir.
DALI, çoğunlukla ofis aydınlatması, müze aydınlatması ve hastane aydınlatması gibi genel aydınlatma uygulamalarında kullanılır. DALI oldukça esnek bir sistemdir ve aydınlatma sistemlerini tek bir kontrolör ve tek bir armatürle veya birden fazla aydınlatma grubuna sahip gelişmiş sistemlerle kontrol edebilir.
Bir diğer avantaj ise DALI kurulumunun veri yolu topolojisinin oldukça esnek olmasıdır. Veri yolu, papatya zinciri, ağ ve yıldız topolojilerinin hepsi geçerli topolojilerdir.
Topoloji Nedir?
Topoloji, cihazların bir ağda birbirine bağlanma biçimidir. Bazı örnekler şunlardır:
- Papatya zinciri:her cihaz yalnızca ağdaki önceki ve sonraki cihaza bağlanır
- Yıldız: her cihaz yalnızca bir merkezi ana cihaza bağlıdır
- Ağaç: papatya zincirine benzer, ancak dalları olabilir
- Yüzük:aynı zamanda papatya zincirine benzer, ancak zincirin bir parçası arızalanırsa gelişmiş yedekliliğe sahiptir
DALI’yi Ne Zaman Kullanmalıyım?
Sisteminizde esnekliğe ihtiyaç duyduğunuzda DALI kullanın. Örneğin, farklı ışık gruplarının farklı parlaklık seviyelerine ayarlanması gerektiğinde. DALI aynı zamanda çift yönlü bir sistemdir; kontrol edilen aydınlatma grubu, mevcut parlaklık seviyesi gibi durumu hakkında DALI kontrolörüne geri bildirim verir. Çift yönlü iletişim, ışık sensörleri ve varlık dedektörleri için de kullanılabilir.
DALI Avantajları
− Açık IEC standardı (IEC 62386) ve herkes tarafından kullanılabilir
− DALI aktif bir organizasyona sahiptir ve DALI sürekli olarak iyileştirilmekte ve genişletilmektedir.
− Tam dijital kontrol – armatürlerin grup olarak oluşturulması veya ayrı ayrı kontrolü.
− Çift yönlü iletişim, kontrol donanımında daha kolay devreye alma ve daha fazla esneklik sağlar.
− Polariteden bağımsız iki telli kontrol.
− BUS tabanlı protokol.
− Standartlaştırılmış karartma eğrileri – kontrolörler ve LED sürücüler arasında daha iyi uyumluluk.
DALI Dezavantajları
− Denetleyici başına maksimum 64 istemci
− Yavaş – hızlı parlaklık değişimleri için daha az uygundur
− Devreye alma sırasında özel bilgi gereklidir
− Donanım ve yazılım devreye alınması gereklidir
− Sadece 254 dijital değer (%0-100 arası) düşük karartma çözünürlüğü sağlar
DC 1-10V ve 0-10V Karartma Yöntemleri Arasındaki Farklar
DC 1-10V: 
DC1-10V dimleme prensibi, verilen dimleme sinyali 10V olduğunda veya sadece dimleme kablolarını açık konuma getirerek sürücünün çıkışının %100 açık olmasını sağlayan, dimleme sinyali 1V olarak verildiğinde ise çıkış seviyesinin %10 olarak ayarlanmasını sağlayan bir yöntemdir.
Sürücünün maksimum seviyesi %100, minimum seviyesi ise %10'dur. Karartma tepkisi aşağıdaki şekilde görülebilir.
Karartma sinyali 1 V'tan düşük olduğunda veya hatta karartma kabloları kısa devre yaptığında bile çıkış durumu garanti edilmez. LED sürücünün çıkışı tamamen kapatılmış olabilir veya LED modülünden hala biraz ışık geliyor olabilir. Uygulamanın sürücüyü tamamen kapatması gerekiyorsa, sürücünün AC şebekesinde bir anahtar gereklidir.
DC1-10V Çıkışı ve Karartma Girişi
DC 0-10V:
Dimleme sinyali 10V'ta verilse veya dimleme kabloları açılsa bile maksimum çıkış seviyesi hala %100'dür.
Ancak, dimleme sinyali 0,57V'ta verildiğinde DC0-10V için minimum seviye %5,7'dir. Dimmer'a 0,57V'tan düşük bir voltaj verildiğinde veya kullanıcılar dimleme kablolarını kısa devre yaptığında, LED sürücüsü çıkış akımını kesecek ve LED modülünde ışık çıkışı olmayacaktır.
Karartma tepkisi aşağıdaki şekilde görülebilir.
DC0-10V Çıkışı ve Karartma Girişi
Özet:
DC 0-10V, aşağıdaki özellikleri sağlayan ikinci nesil karartma yöntemi olarak kabul edilir:Giriş sinyali 0,57V'tan düşükse minimum dim edilebilir seviye %5,7 ve çıkış seviyesi sıfırdır (çıkışın tamamen kapatılması garanti edilir). Aşağıdaki tablo karşılaştırmayı göstermektedir.
| Çıkış Seviyesi | Maksimum(%) | Minimum(%) | Karartma Sinyali < 5,7 V | Kısma Kabloları Destekli |
| DC1-10V | 100 | 10 | Tanımlanmamış | Tanımlanmamış |
| DC0-10V | 100 | 5.7 | 0 | 0 |
DMX Karartmanın Tanıtımı ve Avantajları ve Dezavantajları
DMX
DMX, dijital bir protokoldür ve genellikle dinamik renkli aydınlatma sistemlerinde kullanılır. Başlangıçta tiyatro ve konserlerde sahne aydınlatması için kullanılan DMX, günümüzde mimari aydınlatmada da yaygın olarak kullanılmaktadır.
DMX tek yönlü bir protokoldür. Bu, DMX denetleyicisinin yalnızca sürücüye sinyal gönderdiği anlamına gelir; sürücü denetleyiciye sinyal gönderemez. Ancak, DMX'e çift yönlü iletişim ekleyen protokol geliştirme RDM geliştirilmiştir.
Protokol
Bir DMX kontrol cihazı, ağındaki her cihaza mesaj gönderir. Protokol, 512 kanalın her birine 0 ile 255 arasında bir değer gönderir. Örneğin: Bu değer, ışık seviyesini ayarlamak için kullanılabileceği gibi, hareketli bir kafanın konumunu ayarlamak veya gobo'ları değiştirmek için de kullanılabilir.
Bir cihaz birden fazla kanal kullanabilir. Örneğin, 5. kanala atanmış dört kanallı bir LED sürücüsü, her renk için bir kanal olmak üzere 6, 7 ve 8. kanalları da kullanacaktır. Şekil 8'deki orta sürücü olarak yalnızca üç çıkış bağlı olsa bile.
RDM
RDM, DMX'e çift yönlü iletişim ekler. Bu, özellikle devreye alma sırasında faydalıdır. RDM olmadan, her cihaza bir kanal atanması gerekir. Bir tiyatroda sahnenin üzerinde asılı duran bir cihazın kanalının değiştirilmesi gerekiyorsa, birinin kanalını değiştirmek için cihaza fiziksel olarak gitmesi gerekir. RDM ile kanallar, her cihazı ayrı ayrı programlamaya gerek kalmadan, kontrolör tarafından otomatik olarak atanabilir.
DMX Ne Zaman Kullanılır?
DMX, dinamik renkli aydınlatma ile kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Sahne aydınlatması, renkli mimari aydınlatma veya dinamik renkli aydınlatmanın kullanıldığı diğer tüm projelerde kullanabilirsiniz.
Kablolama
DMX, üç sinyal kablosu ve şebeke kablolaması kullanır. Kontrol cihazından son sürücüye kadar maksimum kablo uzunluğu 300 metredir. Her 32. sürücü için bir tekrarlayıcıya, sistemdeki son sürücü için ise 120Ω'luk bir sonlandırma direncine ihtiyaç vardır.
DMX, EIA-485 (RS-485) dereceli kablo veya CAT5E Ethernet kablosu kullanır.
DMX'in Avantajları
− Standartlaştırılmış protokol (USITT DMX512-A) ve RS-485 tabanlı
− Renk dinamikleri için, ayrıca ses ve hareketli kafalar için de tasarlandı
− Hızlı – son derece dinamik ışık gösterileri için uygundur
− Bir DMX evreni 512 ayrı adresi işleyebilir
− Kontrolör ile son sürücü arasında büyük mesafe (300 metreye kadar) mümkündür
DMX/RDM'nin Avantajları
− Sürücüyü ayrı ayrı programlamaya gerek yok – RDM kontrolörü üzerinden yapılabilir
− Bağlı cihazların durumunu raporlama olanağı
DMX ve DMX/RDM'nin dezavantajları
− Karmaşık – uzmanlaşmış bilgiye ihtiyaç vardır
− Kontrol sinyalleri için gerekli özel kablolar (EIA-485 veya CAT5E)
− Sürücülerin bireysel olarak programlanması gerekir (RDM ile değil)
PIR ve Mikrodalga Sensörü, Hangisi İhtiyacınıza Uygun?
Aydınlatma artık sensörlerle daha da etkili hale getirilebiliyor. Hareket dedektörleri artık birinin yaklaştığını algılayarak lambaların ihtiyaç duyulduğunda çalışmasını sağlıyor. Bu, etrafta kimse yokken lambaları kısarak veya kapatarak enerji faturalarından tasarruf etmek için kullanılabileceği gibi, birinin yaklaştığını bildirmek için lambaların yanmasını sağlayarak bir güvenlik önlemi olarak da kullanılabilir.
İki ana hareket algılama sensörü türü mevcuttur: mikrodalga ve PIR (Pasif Kızılötesi). Biz burada her birinin artılarını ve eksilerini kısaca inceleyeceğiz.
PIR Sensörü
Sensör ısıyı algılar. Bunu, odanın ortam sıcaklığını birkaç algılama ışını kullanarak ölçerek yapar. Işınlardan birinde sıcaklık farkı algılandığında, sensör devreye girerek lambaları yakar. Tüm ışınlar tekrar aynı sıcaklığı algıladığında ise lambalar söner.
Mikrodalga Sensörü
Hareket dedektörü mikrodalga sinyalleri yayar ve sinyalin sensöre geri yansıması için geçen süreyi ölçer; bu süreye yankı süresi denir. Yankı süresi, algılama bölgesindeki tüm sabit nesnelere olan mesafeleri hesaplamak ve çalışmaya temel oluşturmak için kullanılır. Algılama bölgesine giren bir kişi, mikrodalga ışınında bir kesintiye neden olarak yankı süresini değiştirir ve lambaları tetikler.
Eş karşılaştırma
| PIR | Mikrodalga | |
| Hassasiyet | Yüksek arka plan sıcaklıklarında az hassas. Düşük sıcaklıklarda ise aşırı hassas. | Tüm sıcaklıklarda tutarlı tespit. |
| Kapsam | 90° | 360° |
| Tespit | Sensöre doğru doğrudan yürürken duyarsız olabilir | Duvarlardan hareketi algılayabilir |
PIR sensörleri hareketi algılamak için ısı farkını kullandığından, ortam sıcaklıkları hassasiyeti büyük ölçüde etkileyebilir. Dış mekan aydınlatması için hareket algılama sistemleri arıyorsanız bu sınırlamayı göz önünde bulundurmalısınız. Dış mekanın daha uç sıcaklıkları, cihazların verimliliği üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Öte yandan, mikrodalga sensörleri daha küçük iç mekanlarda daha fazla zorluk çekebilir. Duvarların içinden hareketi algılayabildikleri için aşırı hassas olabilirler ve istemediğiniz hareketlerden bile etkilenebilirler.
1-10V Kısılabilir LED Sürücü ile 3 Adımlı Kısma
Fotoseller, monte edildikleri yerdeki ışık seviyesine göre bir elektrik devresindeki direnci ayarlayan değişken dirençlerdir. Düzgün çalışabilmeleri için, yeterli ışık alabilecekleri açık alanlara yerleştirilmeleri gerekir. Fotoseller, fotokontrol olarak da bilinir, çeşitli şekil ve boyutlarda gelir ve armatüre bağlı olarak bir armatüre entegre edilebilir veya aksesuar olarak eklenebilir.
Fotosel Sensörü
Bir fotosel, güneşin battığını veya doğduğunu algılar ve dış mekan sokak lambaları gibi armatürleri günün saatine göre açıp kapatır. Diğer birçok sensör teknolojisi gibi, fotosel kontrolleri de çeşitli endüstriyel, ticari ve konut uygulamalarında dış mekan aydınlatma armatürleriyle birlikte kullanıldığında enerji ve para tasarrufu sağlar.
Bu sensörlerin çoğu, güneş battığında ışıkları otomatik olarak açan ve güneş doğduğunda kapatan alacakaranlıktan şafağa kadar bir özelliğe sahiptir, bu nedenle hatırlamak için endişelenmenize gerek kalmaz.
Fotosel Kontrol Cihazı
Ortam ışık seviyesine göre lamba armatürlerini açıp kapatan fotosel sensörünün aksine, fotosel kontrol cihazı armatürleri otomatik olarak kademeli bir şekilde kısıp açar. Bu, neredeyse daha hassas bir ışık kontrolüdür ve daha tutarlı bir ışık seviyesi ve dolayısıyla konforlu bir görsel deneyim sağlar.
NEMA Soketi
NEMA soketi, kontrol hücresi ile armatür arasında elektriksel ve mekanik bir bağlantı sağlar. ANSI C136 kodlu standart, soketin boyutunu, kilitleme tipini ve diğer detayları açıkça tanımlar; soket, aydınlatma sektöründe standartlaştırılmış bir bağlantı türüdür.
Aydınlatma armatürlerindeki soketler 5 veya 7 terminale sahip olabilir. 3 terminal güç bağlantısı için kullanılırken, kalan 2 veya 4 terminal dimleme sinyali ve diğer sinyalleri taşımak için kullanılır. Güç terminalleri 15 A'ya kadar akım taşıyabilir. Sinyal terminalleri 100 mA ile sınırlıdır.
NEMA soket sinyal kontakları 1-10VDC veya Dijital Adreslenebilir Aydınlatma Arayüzü (DALI) protokolünü destekleyebilir. Uzaktan izleme ve kontrol imkanı sağlayan akıllı aydınlatma sistemleri, NEMA soket yapısına uygun olarak üretildiğinde her türlü aydınlatma armatürüne kolayca takılabilir.
Kısa Vadeli Kap
Otoparklar ve alan aydınlatmaları gibi birçok ticari uygulamada, fotoseller çevirmeli kilit soketi veya adaptör kullanılarak harici olarak monte edilir. Fotosel yerine kısa devre kapağı takıldığında, LED armatürdeki devre kapatılır ve ışık sürekli açık kalır. Bu, merkezi bir fotosel veya anahtar sistemi kullanılıyorsa harici kontrol sağlar.
Kısa devre kapağı aynı zamanda bakım sırasında bükülerek kilitlenen fotokontrol yuvasının kısa devre yapmasını da sağlar.
Fotosellerin Kullanımına İlişkin İpuçları
Kuzey yarımkürede yaşıyorsanız, ışık sensörleriniz kuzeye bakmalıdır. Sensör doğuya bakıyorsa, erken açılıp kapanır. Batıya bakıyorsa, geç açılıp kapanır. Güneşin yayılım şekli nedeniyle, güneye bakan fotoseller çok fazla güneş ışığına maruz kalır. Sensörleri çok fazla doğrudan güneş ışığına maruz bırakmak, erken arızaya ve bileşenlerin yanmasına neden olabilir. Doğrudan kuzeye bakamıyorsanız, fotosellerinizi ışığı tercih edip etmediğinize bağlı olarak kuzeydoğuya veya kuzeybatıya doğrultun.günün erken saatlerinde gelmek veya daha geç saatlerde kalmak.
LED aydınlatma armatürleriyle birlikte kullanmak üzere bir fotosel seçerken, sensörün LED uyumlu olduğundan emin olun. Geleneksel bir fotoselin LED'lerle kullanılması, sistemin erken arızalanmasına veya sensörün armatürü tanımayıp hiç çalışmamasına neden olabilir.